broeder Dieleman – Oh Mijn Ziel (Snowstar Records)

Review:CD-reviews uit BeNeLux
 Koen Asaert    18 augustus 2023

"Oh Mijn ziel”, in broeder Dielemans eigen woorden, “een rouwplaat, maar eentje met gelatenheid”. – is een album vol overgave en berusting. Bovenal is het een plaat waarin Tonnie Dieleman meer uit handen geeft dan ooit. Hij levert zich over aan de kracht van het laten ontstaan, van wildgroei, van vertrouwen en genegenheid in gelijkgestemden.


Een van deze gelijkgestemden is Baby Dee, de van oorsprong Amerikaanse artieste die inmiddels 10 jaar in Zeeland bivakkeert. Dee heeft het leeuwendeel deel van “Oh mijn ziel” meegeschreven. En is naast haar solowerk ook gekend van haar samenwerkingen met Antony and the Johnsons, Andrew WK, Marc Almond, Current 93, The Dresden Dolls en Swans.

Rook In Mn Kleren begint met mooie pianoklanken. Als Tonnie Dieleman zijn tekst inzet kun je het niet echt zingen noemen. Het is eerder een half poëtische, half prozaïsche voordracht in dat ietwat bizarre, maar ook erg sappige Zeeuws-Vlaams, waarin bijvoorbeeld de ‘g’ nog uitgesproken wordt als een ‘h’ en een ‘h’ vaak in stilte gehuld wordt. Het blijft mij een raadsel waar die rook uit de titel vandaan komt, want dit ‘lied’ lijkt sterk op een natuurwandeling in het mooie Zeeuwse landschap. Onaf Pad II lijkt op een authentiek melancholisch treurlied. Het gebruik van accordeon en blazers zorgt voor introspectieve tristesse, terwijl de tekst getuigt van een prachtig verlangen naar het verleden. Kezand, Sturmland! is een muzikale bewerkingen van gesprekken tussen de 20ste-eeuwse schrijver, jachtopziener in het Zwinse natuurgebied en tevens werkzaam bij de Provinciale Stoombootdienst Leo Bootsgezel en zijn zus Jacoba, opnames die Dieleman vond in het Nederlandse Dialecten Databank van het Meertens Instituut. De tekst sluit echter zo natuurlijk aan bij de teksten van Dieleman, dat je niet merkt dat deze uit andermans pen is gevloeid.

 

 

Het fraaie duet Ochtendvier – een vertaling van bassist Peter Slager van Baby Dee’s liedje “Morning Fire” – is een lied over hoop in de ander, geborgenheid vinden in elkaar en het verlangen naar een komende lente. De pracht zit in de imperfectie, hoe Dee en Dieleman allebei in eigen taal de tekst voordragen. Van Voo Lief wordt je niet vrolijk, maar je wordt er wel geraakt door rustgevende schoonheid. Toe, Leo is nog zo’n bewerking van een gesprek tussen Leo Bootsgezel en zijn zus Jacoba. Deze bitterzoete pastorale poezie vertelt over de verleidelijke schoonheid van de natuur van het Zwingebied wordt afgewisseld met een traumatische ervaring uit de jacht. Op Zeumer belichamen de zwaluwen de euforie van een nieuwe dag. Dit moment van wedergeboorte bevat tevens een hint naar het afscheid. Zoals Dieleman het zelf zegt is dit immers een rouwplaat. Ook over het lichtvoetige instrumentale Dee’s March valt een flauwe schaduw van droefenis. At De Muziek Langskomt haalt een jeugdherinnering van Dielemans moeder uit de mottenballen, waarbij de speelsheid van BabyDee’s accordeon en de blazersarrangementen van Rinze Voorberg de luisteraar meevoeren naar een aanzwellend gevoel, dat geïnterpreteerd zou kunnen worden als vrolijkheid, maar dat toch niet echt is. Eerder dan uitbundigheid tovert het een melancholische glimlach op je gezicht. Op het afsluitende titelnummer Oh Mijn Ziel gebruik broeder Dieleman niet meer woorden dan er nodig zijn. Gevoelens die ooit door woorden zijn gedragen, worden nu door de muziek over het landschap gestrooid. De muziek en de drie woorden Oh Mijn Ziel zeggen meer dan genoeg en zorgen voor een verbluffende afsluiter van deze intense, intieme opnames.

Conclusie:
Voor vrolijkheid moet je zeker op deze plaat niet bij broeder Dieleman zijn “Oh Mijn Ziel” is eerder het soort plaat waarbij je je verbonden voelt met de natuur, de mensheid en het goddelijke. broeder Dielemans melancholische mijmerliedjes hebben vaak iets religieus. Ze zijn zuiverend en zalvend, zonder prekerig te zijn. . De kern – het zielsverlangen, naar liefde, naar een vorm van eeuwigheid – blijft intact. Of zoals Dieleman het zelf zegt over deze ‘rouwplaat’: Alles waar ik ooit in geloofd heb, inclusief het landschap, is drastisch veranderd in mijn korte leventje. Daar komt een rouwproces bij kijken die super heftig is. Heel veel wat ik doe is daar een reactie op.”
 
 


Of Mice & Men

Posted by Snoozecontrol on Wednesday, 25 March 2015