In de categorie ‘festivals die compleet buiten mijn (lees: Erik Van Damme) comfortzone durven treden’ spannen evenementen als Sound of the Belgian underground,BRDCST festival tot Fifty Lab festival in Brussel de kroon. Een ander festival dat ook in die categorie thuishoort is het KRAAK festival. Sinds enkele jaren gaat dit terug door in Het Bos te Antwerpen, en laat dit nu net de perfecte locatie zijn om zo een gezellig underground festival te laten plaatsgrijpen. Alleen al bij het binnenkomen, voel je die aparte sfeer hangen die ons doet terugdenken aan tijden toen we obscure clubs opzochten naar al even obscure bandjes. Op deze editie waren er geen hoogtepunten, het festival was een aaneenschakeling van verwonderdingen, geluidsnormen overschrijden en wegglijden naar een andere wereld. Het werd met andere woorden, een bewuste sprong in het onbekende, die ons over de hele lijn enorm kon bekoren… ons verslag:
We bleven hangen in de Bar want daar zou het duo De Vlaamse Primitieven (****) het festival in stijl openen. Badend in het kaarslicht, vormt wat dit duo doet eigenlijk een beetje de rode draad doorheen de volledige festival dag. Intimistisch, pingelende gitaren die naar alle hoeken van de kamer uitgaan en daar een elektronisch vernuft aan toevoegen waarbij geluidsnormen lichtjes worden overschreden. Dit was maar één element binnen het geheel. Soms ging het duo eerder de folkloristische toer op en zette daardoor de aanhoorder op het verkeerde been. Een bont allegaartje aan diversiteiten bood De Vlaamse Primitieven ons dus aan. Een spannende start van een bijzonder boeiende dag en avond. Zonder meer.
Op de eerste verdieping, zou een Spaanse furie ons in een complete zen toestand brengen. Het publiek zat neer op de vloer, en ook al vreesden we voor een galm in die wat industrieel aanvoelende zaal, het geluid was echter perfect, er viel geen speld tussen te krijgen. De warme klanken die Carme Lopez (*****) uit haar doedelzak toverde, gecombineert met elektronisch vernuft binnen een verstilde sfeer, deden iedereen naar lucht happen. Zelfs het geklik van de fotograaf hoorde je op de achtergrond, zo stil werd het in die zaal. Carme Lopez hypnotiseerde iedereen door het combineren van intense drone geluiden en de voortdurende inbreng van doedelzak tot andere fluit tonen op zo ingenieuze wijze waardoor de temperatuur in de zaal tot een Spaans kookpunt steeg. Na haar set volgde een daverende applaus, minutenlang! Er hing duidelijk Magie in de lucht!
Het geluid van een instrument - of het nu een gitaar, een piano of in dit geval een saxofoon is - roept stemmingen, emoties en herinneringen op. Wat de klank van dit instrument essentieel maakt is dat het de luisteraar kan meenemen naar een geheel andere ruimte. Dat is wat de in Kopenhagen gevestigde Slowaakse saxofonist en componiste Michaela Turcerová (*****) op haar album ‘’Alene Et’’ – uitgebracht in november 2024 – deed tijdens haar intense set op het KRAAK Festival
Vibrerende klanken brachten ons vanaf begin tot einde terug naar de essentie van het bestaan. Enerzijds deden donkere walmen je vertoeven in sprookjesachtige wereld Maar even goed, door diezelfde doordringende geluiden, kom je eerder in de diepste Hel terecht. Michaela Turcerova verlegde met die saxofoon gewoonweg grenzen waar geen grenzen zijn, Af en toe hoorden we zelfs een scherpe ademhaling of een heldere toon, alsof ze met haar Saxofoon zinnen uitsprak die je met een stem niet kunt verwoorden. Indrukwekkende set boordevol uiteenlopende contrasten...
Binnenkomende in de pikdonkere zaal, werden we verwelkomt door klanken uit het verre Midden Oosten bij Leo Chang (****). Leo is een Koreaanse experimentele muzikant, improvisator, componist en geluidskunstenaar uit New York. Naast gebruik maken van traditionele Koreaanse gongs, die van oudsher werden gebruikt in Folk- sjamanistische hof muziek, versterkt hij de sound daarvan met microfoon feedback en elektronische audioverwerkingen. Leo Chang speelt met geluiden, instrumenten, vormen en sociale praktijken buiten hun oorspronkelijke context, geïnspireerd door zijn voorbijgaande levenservaring. Soms tolde hij vervaarlijk over het podium of ging zitten en deed de aanhoorder vertoeven in sacrale atmosferen met zijn bijzondere stem. In de haast pikdonkere omgeving voelde dit optreden aan als een rituele totaalbeleving, waardoor je compleet ‘zen’ geworden de zaal verliet. Een confrontatie met de magie van het Midden-Oosten die je niet elke dag meemaakt.
De hoogtepunten volgende elkaar in ijltempo op, geen tijd om tot rust te komen. Want daar was de volgende ontdekking al. Muon S (****) ofwel Anna Gaïotti en Jean Bender, brachten een set bestaande uit tapdansen, modulaire synthesizer, crunch, frictie, slagen, golven, drones en trompet. Allemaal gebracht met sprankelende, kinetische energie. Eerst nog voorzichtig, drone geluiden die naar alle hoeken botsten, en Anna die haar tapdans kunsten vertoont aan een zittend publiek. Later zou ze gewoon tussen het publiek op een open plek de betonnen vloer bewerken met haar schoenen. Ondertussen drijft Jean de elektronische snufjes naar het kookpunt, of koelt het af met ijzige klanken die doorheen je lijf gieren. Een adembenemend schouwspel aan experimenteren met dans en klank schotelde Muon S. ons voor, in de laatste rechte lijn werd er zelfs nog een snerpende trompet geluid aan toegevoegd, en Anna die luidkeels al haar emoties uitschreeuwde als kers op de taart. Indrukwekkend, emotionele totaalbeleving die uiteraard zorgde voor een daverend applaus van een publiek dat al even erg onder de indruk was als wijzelf.
De kunst van het oneindige experimenteren met klankenkleuren binnen een brede omkadering is wellicht al meermaals voorgedaan. Maar elektronica wizard Serpahim Blush (*****) slaagde er moeiteloos in al die grenzen in een oogwenk op te blazen. Niet alleen beschikt ze over een oeverloze honger naar improviseren met klanken, subtiel voegde ze er ook een vocale inbreng aan toe. Soms gaat ze hierbij de intimistische toer op, maar evengoed slaat ze lichtjes oorverdovende invalswegen in. Op KRAAK festival wist ze de volledige zaal met zo een pallet aan veelzijdige kleurenschakeringen dan ook compleet van de sokken te blazen.
Na een pauze, een mens moet soms eens eten ook, zakten we af om de Harpist Rhodri Davies (*****) aan het werk te zien. De grote zaal van Het Bos stond voor het eerst overvol. Wat Saxofonist Michaela Turcerova eerder op de dag deed met haar saxofoon, doet Rhodi Davies ook met zijn Harp. In golvende bewegingen tussen intiem en energiek, zoekt hij de grenzen van dat instrument voortdurend op. Tot er geen grenzen meer zijn, en dan nog slaagde hij erin die weer te verleggen. Improvisatie met Harp is ook niet iets alledaags, dachten we zo. Maar dat was dus buiten deze virtuoos Rhodi Davies gerekend. Op het einde van zijn sublieme en veelzijdige set, gooide hij alle registers open waardoor je dacht op een rock concert te zitten. Om dan in alle intimiteit je te doen wegdrijven naar die mooiste, Hemelse oorden waar Harp muziek je hart verwarmt. Magisch!
Er volgde een ‘Break’ voor het laat avond programma. Op de derde verdieping werd in een theater animatie films vertoont de gehele dag. We gingen ook even een kijkje nemen… om daarna te gaan zien en luister naar wellicht de meeste bekende naam op de affiche van KRAAK festival 2025. The Shadow Ring (****) timmeren sinds 1993 aan de weg en hebben binnen de Lo-fi meer dan hun sporen verdiend. Surrealisme in klank en woord, vormen de rode draad doorheen de set van The Shadow Ring. Poëtische verhalenverteller Graham Lambkin leest zijn teksten luid voor uit een boek. Terwijl zijn medestrijders Darren Harris en Tim Goss daar uiteenlopende klanken aan toevoegen, van percussie tot elektronica jolijt. Hoewel alles een beetje routineus verliep, bleven we geboeid luisteren naar de best wel spannende verhalen en genieten van de experimentele grensverleggende uitspattingen. Lo-fi met een ferme hoek af bood het trio ons hier aan op KRAAK festival, en dat is natuurlijk voer voor de doorsnee fan van dit festival.. want die houden van voortdurend geprikkeld te worden. En wij ook uiteraard!
Voor het optreden in ‘Garage’ of gewoonweg de inkomhal voor de grote zaal, kregen iedere bezoeker oordopjes aangeboden. Dat was nodig. Want wat Statoil (*****) deed met gitaar en drum schiep hij zoveel lawaai, dat het meer was dan oorverdovend. Wie, om een bekend voorbeeld te geven, SWANS al luid vond, zal bij deze Statoil zijn gaan lopen van schrik. Maar de doorsnee KRAAK liefhebber bleef, met veilige oordopjes in de oren, gewoon staan luisteren, hevig headbangen en de golf aan oorverdovende klanken over zich heen laten gaan. Om zo potdoof in een andere wereld terecht te komen. Ook al ging dat vaak diezelfde lijn uit, eens je binnen stapte was er geen weg terug meer mogelijk. Statoil deed Het Bos op zijn grondvesten daveren, ergens sneuvelde zelfs een glas in de strijd. Maar vooral beleefden we hier een oerknal van jewelste die we nooit meer zullen vergeten. Van een oplawaai gesproken, dit was er letterlijk eentje!
De oren hadden wat rust nodig, velen waren al naar buiten gevlucht om even op adem te komen na deze oorverdovende vulkaanuitbarsting. Wij bleven nog even hangen bij Giulio Erasmus & Ex-Worm 3000 (****) die met hun aanstekelijke postpunk, wellicht een van de meest toegankelijke bands bleek te zijn op de affiche. Aanstekelijke refreinen gecombineerd met de zalvende stem van zanger en frontman Giulio brachten rust in ons hoofd en hart, zonder ons in slaap te wiegen. Want de dansheupen werd ook aangesproken, hierop stilstaan is namelijk onmogelijk. Er was echter ook oog voor een meer experimenteel kantje. Erasmus gebruikt namelijk alles gaande van ruwe veldopnames tot stemsamples, wat toch voor een poëtische weerslag zorgt en wat je ook hoort in zijn manier van live zingen. Terwijl de instrumentale inbreng voortdurend schipperde tussen vervreemdende klanken, waarbij het gesis van diezelfde instrumenten centraal staat. Giulio Erasmus & Ex-Worm 3000 bewandelt door deze aanpak dan ook bewust dat paadje tussen toegankelijke muziek en alternatief op een zodanig sublieme wijze, dat een ruim publiek hiervoor overslag kan gaan. Wij genoten, samen met alle aanwezigen, dan ook met volle teugen van deze postpunk gerelateerde set, met een lekker hoekje af.
Giulio Erasmus & Ex-Worm 3000 vormde de perfecte afsluiter van onze boeiende trip naar Het Bos en KRAAK festival. De Italiaanse formatie R. Moro en het op de website omschreven ‘’ Gabber op de Franse manier, als uit het moeras:’’ Shitty Shed moesten we helaas aan ons laten voorbij gaan. Later zou ook DJ Hyppocampo tot de vroege uurtjes de nachtraven verder doen dansen tot het zweet hen op de lippen stond. Kortom: KRAAK festival 2025 was gewoonweg een sublieme , langgerekte maar vooral heel bewuste trip naar het onbekende…
Organisatie: KRAAK Festival + Het Bos (Antwerpen)
Noot: Dit verslag werd geschreven door Erik Van Damme (de ingekorte versie verscheen op Musiczine).
Beelden zonder woorden:
