Er is een dunne lijn tussen stijlen binnen metal en hun post-variant. Bands als Borknagar, Ihshan en vele anderen hebben die lijn duidelijk overgestoken en behoren tot het postmetal gebeuren. In het algemeen vertaalt zich dat in meer vriendelijke klanken en het gebruik van ongebruikelijkere instrumenten en vocale technieken. Daarnaast heb je bands die deze lijn nog lang niet aan de horizon zien verschijnen. Deze dunne lijn loopt dwars door het veertiende album van het Noorse Enslaved heen. E komt op 13 oktober uit via Nuclear Blast.
E is namelijk echt wel een leuk en interessante plaat geworden. Met hun twee voorgaande platen hebben ze al voorzichtig spreekwoordelijke stappen richting de even spreekwoordelijke lijn genomen. De steeds herkenbare en dus typische stevige grunts zijn altijd gebleven maar er was toch wat vaker plaats voor wat cleane zang.
Het is vrij pretentieus om de titel van je plaat een simpele letter te geven. Naast het feit dat dat opvalt is er echter wel een hele betekenis achter te vinden. Het eerste nummer, Storm Son, begint niet zomaar met mooie klanken en het gehinnik van een enthousiast paard. Het paard symbioliseert voor Enslaved een symbiose tussen mens en een externe entiteit die al enorm lang bestaat. Het paard heeft de mens meer mogelijkheden gegeven in hun bestaan. Het concept van de plaat, zonder echt conceptueel te gaan qua structuur, is de verschillende verbintenissen. Zoals muziek en instrument, ouder en kind, de samenhang van de verschillende bandleden onderling. Alles wordt gesymboliseerd door de letter E, wat in rune als M wordt geschreven en blijkbaar paard betekent. Schiet echter niet op de pianist want ik zuig dit niet zomaar uit mijn duim. Het is een korte samenvatting van een uitleg van enkele alnea’s van de band zelf die bij deze cd zat in de vorm van een interview. Het leuke aan Nuclear Blast is dat ze de reviewer voorzien van hopen informatie over de plaat zelf. Grutle is bijvoorbeeld een ijshockey speler, en ze vissen allemaal graag. Ik geef het maar even mee.
Naar mijn mening blijft de titel pretentieus, en de muziek kan dan maar beter zorgen voor een mooie invulling. Dat doet het gelukkig ook, telkens spelend met de bewuste lijn. Misschien wilt het ook op dat vlak de dualiteit van de twee stijlen als symbiose aantonen?
Zoals eerder gesteld is “Storm Son” de opener. Deze track was al gereleased op diverse platformen. Conceptueel gaat dit over de dualiteit tussen mens en natuur. Dit nummer heeft een zeer rustige opbouw in het begin. Je hoort dus gehinnik en de opbouw bestaat uit verschillende laagjes. Enkele gitaartonen, wat gitaargejammer, een enkele keyboardtoets en relaxte drums. De vocalen starten ook meteen clean. Het transformeert uiteindelijk naar het typische zwaardere geluid inclusief grunts. Zo weet je weer meteen waar je naar luistert.
Bij “The River’s Mouth” krijg je wel meteen het typische Enslaved-gevoel. Het start meteen met flink gegrunt terwijl een heavy ritme de toon zet. Het klinkt zelfs wat gestolen van In Times. Het beukt lekker, het swingt zelfs hier en daar en de energie is duidelijk voelbaar; naar deze song kom je waarschijnlijk vaak terug. Conceptueel wordt hier de verhouding tussen heden en toekomst behandeld. Heb je een ideaalbeeld van je toekomst? Start dan nu.
Toen ik voor de eerste keer “Sacred Horse” hoorde fronste ik letterlijk de wenkbrauwen. Ik stond op het perron ’s ochtends op de trein te wachten en was flink onder de indruk van de spreekwoordelijke lijn waar de band op dit nummer over balanceerde. Het start zoals het vorige nummer eindigde, dus op zich niet erg verrassend. Maar gaandeweg gaat het de proggy kant op en krijg je mooie geluiden voorgeschoteld die verrassend genoeg van een orgel komen. De riffs zijn atypisch en klinken wat vals en geforceerd: allemaal onderdeel van de verwarring. Het einde neigt wat naar Bathory, en heel het nummer ademt Enslaved zoals ik het graag hoor: strak, melodieus en innovatief. De verhouding tussen man en paard is hier duidelijk het concept.
Enslaved houdt het duidelijk niet graag simpel. In “Axis Of The World” is het concept de verhouding tussen het zijn en het mythologische zijn. De relatie tussen de hel, de wereld en de hemel in termen van onderwereld, het bewustzijn en het onderbewustzijn. Ik verwacht zulks dan ook muzikaal terug te horen. Het start bluesy, vervalt vervolgens in een typische song die niet zou misstaan op de vorige twee platen om dan te eindigen op een proggy manier. Dat zijn dus drie duidelijke stukken, mooi van elkaar gescheiden.
Bij “Feathers OF Eol” moest ik toch even slikken. Het begint erg vermoeiend met reptitieve moeilijke melodieën en wat koorzang op de achtergrond. Gelukkig komt er plots wat snelheid in. Het voelt wat aan als een auto die je zestig keer probeert te starten om vervolgens een zucht van opluchting te slaken wanneer je de motor eindelijk in gang hoort schieten. Het blijft echter wel een moeilijk te verteren song. Conceptueel gaat het over je eigenlijk mogelijkheid tot transformatie. Transformeren doet het iets voorbij het midden. Het wordt atmosferischer, neemt even gas terug. Zij die het tot daar volhouden hebben dat even nodig. Vocaal is het ook wennen en steekt het duidelijk de lijn over. De cleane zang is heel goed uitgevoerd maar de muzikale omlijsting blijft toch voor moeilijke vertering zorgen.
Het zesde en reeds laatste nummer “Hiindsigt” is een mooie afsluiter en klinkt weer vertrouwder doch fris. Conceptueel blikt het ook terug op het verleden dus het is een verdiende afsluiter. Mooie, op het eerste zicht simpele melodieën. Waaronder die van Kjëtil Møster op de saxofoon die even de lead overneemt, zij het toch wat verdrongen naar de achtergrond. Zoals een band traag lucht verliest loopt de plaat op haar einde.
De inspiratie van het album kwam van velerlei zaken. Omdat Ivar het zo mooi uitdrukte in zijn interview met Nuclear Blast, zet ik het hier liefst even in haar geheel in het Engels.
“Where doesn’t inspiration come from? There is just so much: A child playing, a storm raging, war, pain, happiness, love, death, sex, an intimate discussion, a story from mythology, an experience that seems metaphycical, going for a swim when it rains, working out and tasting the iron in the blood, hearing a good speech, watching a David Lynch movie, tasting food, tasting wine, being drunk, sobering up, laughing so you stomach aches, playing shows with your best friends, watching your kids fall asleep smiling, watching your kids crying when the world disappoints them, being angry and murderous, sitting on a stone up in the mountains, having a pint at a festival, realizing the impossible is quite possible, spinning an album for the first time. It is an endless stream. For me it is about finding a point in the middle of it all, where you analyse nothing while also analysing everything. Letting all the information we perceive as existing, both run by you but also through you without feeling the need to grasp at it, hold it or own it. You stay planted within it and start shaping strands of it into whatever; a metal album here, an electronic album there, a folk album there. “
Wat de productie betreft: die is top notch. Alles is mooi hoorbaar en duidelijk. Minder en minder moet een review dat aspect behandelen gezien de professionaliteit van de scene erg goed geëvolueerd is.
Tot nu toe is 2017 echt wel een indrukwekkend jaar qua releases. Ik weet nog dat ik enkele jaren geleden dacht dat het allemaal niet lang meer zou duren en dat bepaalde stijlen het zouden overnemen. Dat is echter buiten de gevestigde waardes gebleken. Het is allemaal zelfs sterker geworden. Of misschien voelt dat zo aan omdat ik qua leeftijd en gevoel voor muziek mee evolueer met de oude rotten. Leve mezelf, leve Enslaved!
